محمد الباجی

دانشیار

تاریخ به‌روزرسانی: 1403/12/13

محمد الباجی

دانشکده مهندسی آب و محیط زیست / گروه آبیاری و زهکشی

پایان‌نامه‌های کارشناسی‌ارشد

  1. بررسی شاخص های بهره وری مصرف آب برای گیاه نیشکر درسه کشت و صنعت (امام خمینی ، سلمان فارسی ، میرزا کوچک خان )
    عاطفه بخشیان 781
  2. ارزیابی چالشهای بهره برداری ازشبکه آبیاری و زهکشی مدرن حمیدیه به روش تحلیل سلسله مراتبی
    محمد جهانی مقدم 780
  3. مقایسه روش آبیاری شیاری ، قطرهای نواری (تیپ) و آبیاری قطره ای با بطری با دو سوراخ و آبیاری زیر سطحی برعملکرد و اجزای عملکرد گیاه تربچه
    کامران بهارلوهوره 779
  4. مقایسه روش آبیاری شیاری ، قطره ای نواری (تیپ) و آبیاری قطره ای با بطری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه بادمجان
    بهرام کریمی 779
  5. مقایسه روش آبیاری شیاری، قطره‌ای نواری (تیپ) و آبیاری قطره‌ای با بطری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه گوجه فرنگی
    منصور مروانی 779
  6. بررسی رابطه ی بین شاخص های بهره وری مصرف آب و خشکسالی مهمترین محصولات زراعی استان خوزستان
    الهام علاوی 778
  7. بررسی تاثیر آبیاری با فاضلاب شهری تصفیه شده و زه ­آب شهر اهواز بر روی خصوصیات شیمیایی خاک
    حسن دادفر 778
  8. پایش خاک و بهره وری مصرف آب در سیستم آبیاری قطره ای نواری (Tape) برای کشت گندم زمستانه در خاک های سنگین بافت اراضی جنوب خوزستان
    علی حمادی 777
  9. مقایسه اثر آبیاری قطره ای مغناطیسی و معمولی با شوری های مختلف بر بهره وری آب، عملکرد و اجزاء عملکرد آفتابگردان (مطالعه موردی : شهرستان اهواز)
    محسن دستورانی 775

     به‌منظور مقایسه اثر آبیاری قطره¬ای مغناطیسی و معمولی با شوری‌های مختلف بر بهره¬وری آب، عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه آفتابگردان، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل شده در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با شش تیمار و در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز در سال 96-1395 اجرا شد. تیمارها شامل دو سطح آب (مغناطیسی و غیر مغناطیسی) و شوری در سه سطح (آب رودخانه کارون (S1)، 4 (S2) و 6 (S3) دسی زیمنس بر متر) بود. بررسی نتایج تجزیه واریانس صفات مختلف اندازه گیری شده در آزمایش نشان داد که اثر نوع آب آبیاری بر ارتفاع ساقه، قطر ساقه، قطر طبق، وزن‌تر برگ، وزن مغز صد دانه و شاخص بهره¬وری آب آبیاری برای عملکرد بیوماس در سطح یک درصد و وزن‌تر ساقه و طبق، شاخص سطح برگ، عملکرد دانه، وزن صد دانه و شاخص بهره¬وری آب آبیاری برای عملکرد دانه در سطح پنج درصد معنی دار شد و روی بقیه موارد اثر معنی داری نداشت. استفاده از آب مغناطیسی شده برای آبیاری سبب افزایش بهره‌وری آب آبیاری برای عملکرد بیوماس، ارتفاع ساقه و وزن مغز صد دانه به ترتیب 13/9، 8/7 و 48/5 درصد در مقایسه با گیاهان آبیاری شده با آب معمولی شد.
    از طرفی اثر شوری آب آبیاری روی همه صفات به غیر از درصد روغن، عملکرد روغن و شاخص برداشت در سطح یک درصد معنی دار شد. این در حالی است که اثر متقابل نوع آب و شوری روی هیچ یک از صفات اندازه گیری شده معنی دار نشد. شوری باعث کاهش عملکرد دانه شد. بیشترین مقدار عملکرد دانه و بهره¬وری آب آبیاری برای عملکرد دانه در شوری S1 (تیمار شاهد) به ترتیب 4459 کیلوگرم در هکتار و 73/0 کیلوگرم بر متر مکعب مشاهده شد. اعمال شوری‌های 4 و 6 دسی زیمنس بر متر (S2 و S3) سبب شد عملکرد دانه در مقایسه با تیمار شاهد 3/9 و 8/21 درصد کاهش یابد و همچنین بهره¬وری آب آبیاری برای عملکرد بیوماس به ترتیب 57/14 و 23/29 درصد کاهش یابد.
    با توجه به نتایج این پژوهش، در شرایط اعمال تنش شوری، استفاده از آب مغناطیس شده می‌تواند اثرات سوء تنش شوری را کاهش دهد.


  10. مقایسه روش آبیاری سریالی با روش آبیاری معمولی بر عملکرد سه گیاه ذرت، سویا و آفتابگردان
    محمد عزیزی 774

    مدیریت پایدار منابع آب، به صورت فزاینده‌ای در نواحی که منابع آب در حال محدود شدن می‌باشد و یا سوء مدیریت منجر به وضعیت کسری آب و یا بدتر کردن کیفیت آب می‌شود، الزامی است. بخش عمده حجم آب مصرفی ایران به بخش کشاورزی اختصاص دارد که با توجه به کاهش منابع آب شیرین و قرار گرفتن ایران در محدوده¬ کشورهای در حال بحران آبی، کنترل و بهینه سازی مصرف آب به منظور حل این بحران الزامی است. استفاده از آب‌های نامتعارف یکی از راه‌کارهای تاثیر گذار برای حل این مهم است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی امکان استفاده مجدد از زه‌آب تولید شده در کشت‌های متوالی (روش آبیاری سریالی) و تعیین کارایی آن بر عملکرد، اجزای عملکرد گیاه سویا و افتابگردان و بهره‌وری آب مصرفی در کل سیستم می‌باشد. این تحقیق در سال 94-1393 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز، در سه قطعه زمین A، B و C و به ترتیب هر کدام به مساحت 380 مترمربع و کشت ذرت، 100 مترمربع و کشت سویا و 36 مترمربع و کشت آفتابگردان انجام گرفت. از زه‌آب تولید شده در مرحله اول (قطعه A)، برای آبیاری قطعه B و از زه‌آب تولید شده در مرحله دوم (قطعه B)، بر ای آبیاری قطعه C، استفاده شد. قطعه زمین A به منظور تولبد زه‌آب و تعیین کارایی کل سیستم و دو قطعه B و C به‌منظور تعیین اثر آبیاری با زه‌آب و همچنین سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد و بهره‌وری آب مصرفی سیستم درنظر گرفته شد. طرح آزمایشی مورد استفاده در قطعه B، کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کاملا تصادفی انتخاب شد که فاکتور نوع آب آبیاری در دو سطح (آبیاری با آب رودخانه کارون و آبیاری با زه‌آب) به عنوان فاکتور اصلی و فاکتور سطوح نیتروژن در سه سطح (50، 75 و 100 درصد تامین نیاز کودی نیتروژن) به عنوان فاکتور فرعی در سه تکرار در نظر گرفته شد. همچنین در قطعه C آزمایش به صورت فاکتوریل 2در2 در قالب طرح بلوک‌های کاملا تصادفی با دو فاکتور نوع آب آبیاری در دو سطح( آبیاری با آب رودخانه کارون و آبیاری با زه‌آب) و سطوح نیتروژن (50 و100 درصد تامین نیاز کودی نیتروژن) در سه تکرار انجام گرفت. در پایان فصل رشد پس از تجزیه و تحلیل داده‌‌های اندازه‌گیری شده، نتایج نشان داد در قطعه زمین A گیاه ذرت دارای عملکرد دانه و بیولوژیکی مناسب بوده و می‌توان از آن برای تعیین کارایی کل سیستم استفاده نمود. در قطعه زمین B و کشت سویا نتایج نشان داد استفاده از زه‌آب به عنوان آب آبیاری کاهش عملکردی نسبت به آبیاری با آب رود خانه کارون نداشته و می‌نوان از زه‌آب مرحله اول به عنوان آبیاری استفاده کرد. همچنین تاثیر سطوح مختلف در هر دو تیمار آبیاری معنی‌دار بود و افزایش میزان نیتروژن باعث افزایش عملکرد و اجزا آن شد. استفاده از زه‌آب باعث کاهش شیب افت عملکرد، به ازای کاهش میزان نیتروژن دریافتی شد. میزان عملکرد بیولوژیکی در استفاده از زه‌آب و آب رودخانه کارون به عنوان آب آبیاری به ترتیب 022/12902و 982/13496 کیلوگرم در هکتار بدست آمد که مقدار بالایی برای تعیین کارایی کل سیستم آبیاری سریالی می‌باشد. درقطعه زمین C و کشت گیاه آفتابگردان استفاده از زه‌آب به عنوان آب آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد آن در سطح 5 و 1 درصد تاثیر گذار بود. همچنین سطوح مختلف نیتروژن نیز بر عملکرد تاثیر داشته و همانند قطعه B، آبیاری با استفاده از زه‌آب شیب این کاهش عملکرد را تقلیل داده. بیشترین و کمترین میزان اثر نوع آب آبیاری و استفاده از زه‌آب به ترتیب بر روی عملکرد دانه و ارتفاع بوته دیده شد. میزان کاهش عملکرد دانه و ارتفاع بوته در آبیاری با زه‌آب نسبت به آبیاری با آب رودخانه کارون به ترتیب 9/21 و 85/7 درصد بدست آمد که می‌توان دلیل اصلی آن را نبود سیستم زهکشی زیرزمینی در قطعه C به منظور آبشویی پروفیل خاک دانست. مشاهدات نشان داد در کشت آفتابگردان تاثیر شوری آب آبیاری بر روی عملکرد دانه بیشتر از عملکرد بیولوژیکی بود. به طوری که این کاهش در عملکرد بیولوژیکی به میزان 25/13 درصد بدست آمد. با توجه به نتایج در قطعه C و کشت آفتابگردان با 25/13 درصد کاهش محصول استفاده از زه‌آب صورت گرفت که این مقدار کاهش محصول در مقابل افزایش بهره‌وری آب به میزان قابل توجه قابل صرف نظر کردن بود. همچنین نتایج نشان داد برتری سیستم آبیاری سریالی نسبت به آبیاری معمولی در میزان صرفه جویی آب با کیفیت مطلوب به میزان 59/45 درصد و افزایش بهره‌وری آب به میزان حداقل 2 برابر بود. در نتیجه استفاده از سیستم آبیاری سریالی و استفاده متوالی از زه‌آب به عنوان آب آبیاری نتایج بسیار خوبی در افزایش بهره‌وری و افزایش میزان تولید به ازای آب مصرفی نشان داد.


  11. پتانسیل یابی مناطق مناسب جهت اجرای سیستم های آبیاری مختلف با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی AHP (مطالعه موردی: دشت ایذه)
    لمیا نیسی 774

     اجرای موفق سیستم¬های آبیاری در یک منطقه تابع عواملی از قبیل شرایط اقلیمی، کیفیت آب، وضعیت توپوگرافی، مشخصات خاک، نوع محصول و عوامل اقتصادی- اجتماعی می باشد. منظور از پتانسیل یابی برای اجرای سیستم آبیاری ، انجام بررسی های لازم در ارتباط با وضعیت عوامل فوق می باشد. در این روش میزان تاثیر عوامل مختلف با استفاده از ارقام صحیح امتیازگذاری می شوند. به منظور تاثیر بیشتر عوامل مهم تر و یا جلوگیری از اثرگذاری یکسان عوامل با درجه اهمیت متفاوت، ضریبی به عنوان وزن هر عامل، لحاظ گردیده است. این ضریب بر اساس شرایط پروژه با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی تعیین می¬شود. با تلفیق فرآیند تحلیل سلسله مراتبی و سامانه GIS، این وزن در لایه های اطلاعاتی وارد شده ضرب شده است. امتیاز نهایی، از جمع جبری امتیازات به دست آمده هر عامل برای هر منطقه به دست می آید. این امتیاز در واقع پتانسیل استفاده از هر یک از سیستم های آبیاری می باشد. در تحقیق حاضر پتانسیل یابی سیستم های آبیاری برای 5/11080 هکتار از اراضی دشت ایذه واقع در استان خوزستان انجام شده و نتایج به صورت نقشه هایی که در آن امتیازات هر منطقه از محدوده طرح برای هر یک از سیستم های آبیاری نشان داده شده است، ارائه شد. طبق نتایج بدست آمده از تلفیق لایه ها و نقشه ی جامع، لایه ی مربوط به سیستم آبیاری کم فشار با پوشش5/7741 هکتار ولایه ی مربوط به سیستم آبیاری سطحی با پوشش 3/6908 هکتار از اراضی دشت ایذه بعنوان بهترین سیستم برای این منطقه انتخاب شدند.